Przekuć zobowiązania w wyniki - Jak Grupa Raben dąży do redukcji emisji

W dyskusji dotyczącej redukcji emisji w transporcie przewijają się głównie wątki związane z samymi pojazdami lub ich użytkowaniem: napęd elektryczny, wodorowy, biopaliwa. Jednak zmniejszenie śladu węglowego w szeroko pojętej branży logistycznej, obejmującej nie tylko przewozy, ale także magazynowanie, jest zagadnieniem znacznie bardziej złożonym i obszernym. Dlatego w Grupie Raben działamy wielotorowo, a Strategia Zrównoważonego Rozwoju jest dla nas swoistą „mapą drogową”. 

Ograniczenie emisji gazów cieplarnianych jest dla nas priorytetem i kluczowym elementem przyjętej w 2021 roku Strategii Zrównoważonego Rozwoju. Cel jest ambitny i zgodny z deklaracjami zawartymi w porozumieniu paryskim – zatrzymać wzrost średniej globalnej temperatury na poziomie znacząco poniżej 2°C i nie więcej niż 1,5°C w porównaniu do okresu przed rewolucją przemysłową. Dla Grupy Raben przekłada się to m.in. na cele absolutnej redukcji w zakresach 1 i 2 o 38,7% w stosunku do emisji z roku 2020. (Więcej szczegółów o zakresach emisji można znaleźć w artykule „Emisje – największe wyzwanie dla planety i raportowania”).

Aby to osiągnąć, konieczne jest systematyczne wdrażanie wielu różnorodnych rozwiązań, których zakres i wpływ zmieniają się wraz z rozwojem i upowszechnieniem technologii. W niektórych przypadkach – takich jak emisje związane ze zużyciem energii elektrycznej – efekty mogą być szybkie i naprawdę satysfakcjonujące. W innych, takich jak dekarbonizacja transportu, na rezultaty przyjdzie nam jeszcze poczekać.

Zelektryfikowany transport powoli staje się rzeczywistością

Pomimo dynamicznego wzrostu segmentu zeroemisyjnych samochodów dostawczych elektryfikacja transportu ciężkiego jest jeszcze na bardzo wczesnym etapie rozwoju. Będąc nadal relatywnie nową technologią, wymaga dobrze zaplanowanego i przeprowadzonego wdrożenia poprzedzonego testami nie tylko w warunkach kontrolowanych, ale także w codziennej działalności operacyjnej. Takie założenia spełnia realizowany już od dwóch lat wspólny projekt Raben Transport, Ikea Industry i Volvo Trucks.

Obecnie wykorzystujemy trzy elektryczne samochody ciężarowe: pierwszy wdrożyliśmy w październiku 2022 roku, dwa pozostałe w lipcu 2023 roku. Wszystkie obsługują wewnętrzne transporty między dwoma fabrykami producenta mebli (w Zbąszynku i Babimoście, oddalonymi od siebie o 12 km). Emisje udaje się zredukować do zera poprzez ładowanie pojazdów w zakładach IKEA energią elektryczną pochodzącą wyłącznie ze źródeł odnawialnych. Ciągniki, pracując z naczepami o ładowności 24 t, realizują do 36 dostaw dziennie w systemie trzyzmianowym, sześć dni w tygodniu. Wyniki etapu pilotażowego projektu są bardzo obiecujące: do początku listopada 2023 roku ciężarówki osiągnęły przebieg ponad 117 tys. km, czemu odpowiadało niecałe 174 tys. kWh energii zużytej i ponad 32 tys. kWh odzyskanej metodą rekuperacji dzięki prawidłowej technice jazdy kierowców Raben.

Skuteczna realizacja projektu była jednym z argumentów przemawiających za podjęciem podobnej inicjatywy Niemczech, gdzie zdecydowaliśmy się zainwestować w nowe ciągniki o napędzie elektrycznym. Zakupy realizowane są w ramach rządowego programu dofinansowania, który obejmuje nie tylko tego rodzaju ciągniki, ale również infrastrukturę do ładowania, co znacząco obniża ich koszt i ułatwia wdrożenie.

Biopaliwa w transporcie

Działaniem, które nie wymaga dodatkowych kosztów inwestycyjnych, a przynosi wymierne rezultaty, jest zmiana paliw z konwencjonalnych na biopaliwa. Barierę dla upowszechnienia takiego rozwiązania stanowi jednak koszt alternatywnego paliwa i jego ograniczona dostępność. Z drugiej strony, na podstawie dostępnych baz wskaźników można określić potencjał redukcyjny biopaliw jako znaczący. W przypadku HVO 100 (Hydrotreated Vegetable Oil) mówimy o zmniejszeniu emisji w całym cyklu życia paliwa nawet o 87% w stosunku do diesla ze standardową zawartością biokomponentu.

W 2023 roku rozpoczęliśmy tankowanie biodiesla na rykach, gdzie jest on dostępny (m.in. Austria, Holandia, Niemcy), co przyczyniło się do zredukowania emisji całkowitych w trzecim kwartale o 180 ton CO2e[1]. Obecnie napędza on już 18 pojazdów należących do Grupy Raben, a naszym celem jest stale zwiększać udział biopaliw we flocie własnej.

Większa efektywność

Pierwsze kroki poczynione w kierunku nisko- i zeroemisyjnego transportu towarów uświadomiły nam, że trzeba podejmować działania w każdym możliwym obszarze. Dlatego nie tylko inwestujemy w nowe technologie, ale także systematycznie modernizujemy tabor: w tym momencie już 99% naszych pojazdów spełnia normę Euro VI, która pozwala zmniejszyć zużycie paliwa. Dodatkowo w wymianę floty włączamy naszych przewoźników. Dzięki wspólnemu wysiłkowi ponad 90% pojazdów świadczących usługi dla naszych klientów ma normę EURO V lub VI.

Obniżeniu emisyjności służą też testowane przez nas e-trailery, czyli naczepy wyposażone w elektryczny układ napędowy w osi. Wspomagają ciągnik energią własną, np. przy ruszaniu lub pokonywaniu wzniesień, a tym samym zmniejszają zużycie oleju napędowego. Dbamy też o efektywność przewozów – z myślą o tym stosujemy naczepy typu double decker. Ich konstrukcja (podwójna podłoga i dwa poziomy, które można zapełnić ładunkiem) pozwala przewieźć 66 palet zamiast 33 przy zachowaniu dopuszczalnej masy całkowitej zestawu. Rozwiązanie to ma szczególnie duży wpływ na redukcję intensywności emisji[2].

Ponadto stawiamy na precyzyjne pomiary, planowanie oraz technikę jazdy. Wyznaczamy optymalne trasy przejazdu, a nasi kierowcy przechodzą szkolenia z ecodrivingu, podczas których uczą się ekonomicznej jazdy, skutkującej mniejszym zużyciem paliwa, a w konsekwencji mniejszą emisją.

O ładunku, który jeździł koleją

Warto przypomnieć także o ważnej roli, jaką w dziedzinie redukcji emisji odgrywa transport intermodalny. Grupa Raben oferuje swoim klientom przewozy uwzględniające połączenia kolejowe, które mogą istotnie obniżać intensywność emisji. W przypadku pociągu, biorąc pod uwagę rodzaj środka transportu czy wykorzystywanej energii, średnia intensywność emisji wynosi 18 g CO2e. Dla 40-tonowego zestawu, złożonego z ciągnika i naczepy, ten wskaźnik wynosi od 60 (przy dobrych parametrach załadunkowych) do 92 g/tkm. Zakładając nawet optymalny wariant transportu kołowego, zastosowanie zamiast niego przewozu koleją oznacza trzykrotnie niższą intensywność emisji.

Energia ze słońca i magazyny przyszłości

Grupa Raben działa również na rzecz ograniczenia emisji generowanych przez usługi magazynowania, w tym przede wszystkim związanych ze zużyciem energii elektrycznej. Przez siedem lat, począwszy od 2023 roku, Raben we własnych lokalizacjach w Polsce będzie korzystać w 100% z zeroemisyjnej energii (do tej pory Grupa Raben korzystała z mechanizmu tzw. gwarancji pochodzenia energii). To efekt podpisanej jeszcze w 2021 roku z PGE Obrót tzw. Power Purchase Agreement (PPA). Na mocy tego kontraktu, specjalnie na nasze potrzeby zbudowano farmy fotowoltaiczne o łącznej powierzchni ok. 40 ha i mocy ok. 35 MWp, dostarczające 35 000 MWh rocznie. W 2022 roku udział zielonej energii elektrycznej w infrastrukturze magazynowej i biurowej w całej Grupie Raben, czyli w piętnastu krajach, wyniósł już 74,2%. Równocześnie emisja CO₂ w pierwszych dwóch zakresach zmniejszyła się o 26,2% w porównaniu do roku bazowego (2020).   

Ogromnym osiągnięciem, zarówno jeśli chodzi ochronę klimatu, jak i transformację samej Grupy Raben, są zeroemisyjne magazyny. Pierwsze „zielone” obiekty uruchomiliśmy w ciągu minionego roku w Niemczech (Herborn, Regensburg), Holandii (Oss) i Polsce (Robakowo pod Poznaniem). Kolejne powstają w innych polskich miastach oraz w Austrii.

Już kilka lat temu podjęliśmy decyzję, że wszystkie własne obiekty będziemy realizować jako zeroemisyjne – obecnie jest to już nasz standard inwestycyjny. Koncepcja zakłada łączenie paneli fotowoltaicznych i pomp ciepła, które w odpowiedniej konfiguracji pozwalają obniżyć emisje do 96%.  Systematycznie instalujemy również same panele fotowoltaiczne w istniejących już centrach, zasilające obiekty w Niemczech, Holandii, Austrii, Czechach i Polsce. W lokalizacjach, gdzie nie jest możliwe zastosowanie powyższych technologii, dążymy do ograniczenia zużycia energii poprzez takie rozwiązania jak wymiana oświetlenia na ledowe, automatyczny system sterowania oświetleniem, izolacja termiczna platform ramp hydraulicznych, wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła, oświetlenie dachowe, zapewniające dostęp do naturalnego światła oraz litowo-jonowe wózki widłowe.

Wyzwania

Analiza struktury emisji Grupy Raben nie pozostawia wątpliwości: największym wyzwaniem nadal jest zakres trzeci, czyli m.in. emisje powstałe w łańcuchu dostaw. Zmierzenie i ograniczenie tego wpływu wymaga wspólnego wysiłku naszego i naszych dostawców. Zdajemy sobie sprawę, że nie jest to zadanie łatwe. Z drugiej strony – jeśli zignorujemy to wyzwanie, wszyscy staniemy w obliczu dużo poważniejszych ryzyk, które są konsekwencją dynamicznych zmian zachodzących w fśrodowisku naturalnym, ale i otoczeniu biznesowym.

[1] Redukcja w tym obszarze została oszacowana na podstawie wskaźników emisyjności podanych przez Department for Environment, Food & Rural Affairs; obliczenie zostało poddane niezależnej weryfikacji przez audytora.

[2] Intensywność emisji (CO2e) to ilość gramów dwutlenku węgla wyemitowanego przez 1 tonę towaru przewiezionego na odległość 1 km.