Logistyka i e-commerce, wzajemne zależności

Odpowiedzią jest analiza ewolucji zależności pomiędzy rynkiem e-commerce a logistyką, czyli jakościowe przejście od „ostatniej mili dostawy”  do „modelu win-win” - to znaczy przejście od usług logistycznych, z których e-commerce musi korzystać (dostawa do klienta docelowego) do usług, z których może skorzystać (outsourcing).Zmiana priorytetówAnalizując procesy zachodzące w logistyce na skutek rozwoju e-commerce zauważymy zmianę oczekiwań zarówno producentów, jak i kupujących. Kiedyś zamówienia były dostarczane w ogromnych ilościach na paletach do magazynów, dziś zaś liczy się ujęcie jednostkowe i szybkie, precyzyjne oraz bezpieczne dostarczenie produktu klientom. Rdzeniem przemysłu jest magazyn, którego role zmieniły się na przestrzeni czasu. Logistyka magazynowa podlega ciągłym zmianom, aby dopasować się do nowych realiów.Jeszcze w 1970 roku większość sklepów była zaopatrywana bezpośrednio przez dostawców. Dziesięć lat później można zauważyć centralizację i powstanie magazynów dystrybucyjnych. W latach 90 pojawiły się możliwości przewożenia i magazynowania nie tylko produktów pochodzących od lokalnych dostawców, ale też z zagranicy. Był to milowy krok w rozwoju e-commerce, które święci triumfy do dnia dzisiejszego. Ekspansja Internetu jako medium i podział etapów sprzedaży na mniejsze, wyspecjalizowane sektory stała się katalizatorem zmian w świecie logistyki.Obecnie magazyn przejął wiele funkcji logistycznych sklepu: kontakt z dziesiątkami dostawców, wieloma odbiorcami i operowanie rosnącą liczbą kanałów dystrybucji. Droga pomiędzy producentem a klientem wydłuża się i komplikuje, cena dostawy musi jednak pozostać na niskim poziomie, a jakość usługi – na jak najwyższym.Pogodzić sprzeczne celeTransport logistyczny stał się bardziej zintegrowany i zdolny do utrzymania płynności i szybkiego tempa dostawy, dzięki czemu stale rośnie zapotrzebowanie na usługi logistyczne w sektorze e-handlu. Przewiduje się, że rynek e-commerce w latach 2016-2020 zanotuje wzrost na poziomie 9,69% CAGR (Research and Markets, 2020 Analysis for Global E-commerce Logistic Market, publikacja: 10 lutego 2016). Zgodnie z badaniem przeprowadzonym przez Colliers International i opublikowanym w raporcie Global Industrial & Logistics Trends 2015 najwięcej zakupów przez Internet dokonują mieszkańcy krajów EMEA (kraje leżące na obszarze Europy, Bliskiego Wschodu oraz Afryki) i AsiaPac (kraje Azji i Pacyfiku), przy czym wyraźnie dominuje Wielka Brytania i Irlandia. Tak silny i szybki rozwój handlu internetowego jest akceleratorem rozwoju logistyki na wielu poziomach, szczególnie jeśli chodzi o spedycję międzynarodową.Wpływ sprzedaży on-line na technologię magazynowaniaZależnie od rodzaju produktu, odbiorcy, sposobu dostawy i udziału sprzedaży online magazyny mogą znacznie różnić się od siebie wielkością, specyfikacją i lokalizacją. Duży udział e-commerce jest katalizatorem rozwoju technologicznego magazynów. By zwiększyć efektywność centra logistyczne w pełni wykorzystują technologię mobilną  i głęboką analizę danych, która pozwala na wiele ułatwień w procesie transportu. Jednym z unowocześnień wprowadzonych do logistyki jest wykorzystanie technologii RFID (Radio-frequency identification), która wykorzystuje fale radiowe do przesyłania danych. Pozwala to kontrolować nie tylko łańcuch dostaw poprzez odpowiednie sortowanie produktów, ale też katalogować produkty po ich datach przydatności i właściwościach, co przekłada się na szybsze magazynowanie i pakowanie produktów, jest to niezwykle przydatne, gdy w grę wchodzi transport produktów spożywczych.Logistyka w e-commerceLogistyka, obok marketingu, odgrywa dla e-commerce kluczową rolę. To skomplikowana zależność pomiędzy zaopatrzeniem, a dystrybucją. Czynnikiem zespalającym są najczęściej programy, na których opiera się e-sklep (osCommerce, Shoper, Presta Shop, SOTE), a także te, które spełniają funkcję CRM`a z dodatkowymi funkcjami obsługi magazynu i spedycji. Czynnikami logistycznymi, mającymi wpływ na funkcjonowanie e-biznesu są przede wszystkim:  terminowość i skuteczność doręczeń, rodzaje płatności, koszty transportu, oferta towarowa (horyzontalna i wertykalna) oraz formy doręczeń. Do  najczęściej wykorzystywanych modeli logistycznych należą:

1. Własny magazyn – daje możliwość zakupu większej ilości towaru, co umożliwia negocjację cen zakupu i skraca czas realizacji zamówienia;
2. Dropshipping – forma outsourcingu logistycznego, która bazuje na integracji informatycznej między sklepem internetowym a dostawcą towaru, który przejmuje od sprzedawcy obsługę logistyczną;
3. Pseudo just-in-time – sklep sumuje zamówienia klientów i dopiero wtedy zamawia towar od dostawców w precyzyjnie określonej ilości. Ta strategia wymaga jednak posiadania choćby niewielkiej przestrzeni magazynowej, która pozwoli na konsolidację zamówienia i nadanie paczek;
4. Brokering towarowy – model ten angażuje dodatkowe ogniwa łańcucha dostaw. Klient składa zamówienie w sklepie, który kontaktuje się z dystrybutorem – ten zaś dopiero z producentem towaru;
5. Metoda mieszana – stanowi mieszankę powyższych metod dostosowanych do aktualnych potrzeb rynku, np. piku sprzedażowego związanego z wysyłką zamówień świątecznych. Najczęściej łączy ona dropshipping lub just-in-time dla produktów „długiego ogona sprzedażowego” (towarów rzadko poszukiwanych i zamawianych przez klientów)  ze sprzedażą magazynową dla produktów szybko rotujących.

Rozwój e-commerce wymusił powstanie modeli logistycznych opartych na outsourcingu usług.  Najpełniejszą formą tego modelu jest Fullfilment – przekazanie obsługi  firmom wyspecjalizowanym w tego typu działaniach, nie zaś dostawcy, importerowi, itp. Przekazanie logistyki w ręce wyspecjalizowanych firm pozwala  pogodzić interesy klienta i dostawcy, dzięki czemu kupujący coraz chętniej wybierają zakupy przez Internet.Co nas czeka w przyszłości? Przede wszystkim – coraz wyższa jakość i większa elastyczność usług logistycznych. Chodzi tutaj o bardzo późne godziny odbiorów kurierskich, pracę dwuzmianową w soboty i inne „wyjścia naprzeciw oczekiwaniom”, jak samochody kurierskie całodobowo oczekujące przy rampie na paczki danego klienta firmy logistycznej.  Już dziś – z jednej strony są dostępne opcje, takie jak Home Delivery w określonych godzinach w sobotę, z drugiej trwają zaawansowane prace nad skrajnie użytecznymi aplikacjami dla klientów. Nie jest frazesem twierdzenie, że usługa, która dziś jeszcze wyprzedza potrzeby rynku e-commerce (jako całości), za chwilę będzie sama wyprzedzona przez oczekiwania rynku, które w znacznej mierze zostaną ukształtowane przez klientów naszych klientów.