Analityka tworzy przewagę konkurencyjną

Ten, kto chce osiągnąć sukces, musi wie­dzieć jak to zrobić, a do tego potrzeba odpowiedniego zasobu informacji. Skąd je czerpać? Odpowiedzią są: Internet i komputeryzacja, serwery i bazy danych. Mamy ich ogromną liczbę. W 2011 roku gruchnęła wiadomość, że zużycie energii elektrycznej w ogromnych centrach obliczeniowych Google’a wynio­sło 2,26 mld kilowatogodzin, to tyle, ile w ciągu roku zużywa średniej wielkości miasto.Systemy transakcyjne, jak SAP, zbierają dane finan­sowe, kadrowe czy magazynowe, CRM (customer relationship management) przechowują dane o klientach, systemy produkcyjne o postępach produkcji, a magazynowe o przyjęciach i wydaniach towarów. Z każ­dym z nich wiąże się baza danych, gdzie dzień po dniu odkładają się kolejne wiersze informacji.Dla firm dane są dodatkowym źródłem korzyści. Lep­sze decyzje, niższe koszty, większe przychody, przewaga konkurencyjna – to mantra biznesu. Odpowiednie wyko­rzystanie informacji niesie ze sobą obietnicę osiągnięcia tych celów. Czy umiemy je przekuć w sukces biznesowy?Budowanie przewagi konkurencyjnejAnaliza danych przedsiębiorstwa wymaga nowych narzędzi i umiejętności, a także odpowiedniej kultury organizacyjnej. Jeszcze większym wyzwaniem staje się wykorzystanie wyników analiz, czyli zaimplementowa­nie ich w sposób powtarzalny w różne wewnętrzne procesy, a to przekłada się na lepsze wyniki.AnalitycyPrzeprowadzenie analizy wymaga zatrudnienia ludzi mających wykształcenie statystyczne, a coraz częściej także informatyczne. Dla efektywnego dzia­łania potrzebują oni wydajnego sprzętu, oprogramo­wania i szerokiego dostępu do danych, częściowej swobody działania oraz możliwości prezentowania wyni­ków osobom w organizacji, które są ich najlepszymi adre­satami. Jest to wyzwanie, bowiem nie zawsze analitycy potrafią przełożyć analizę na język zrozumiały dla innych pracowników.Potrzeba osób, które rozumieją świat danych i jednocześnie rozumieją świat biznesu. Współcze­śnie jednak już każdy musi coraz lepiej rozumieć świat liczb i statystyk.Czy analitycy powinni być rozproszeni po różnych działach? Czy powinni się koordynować, wymieniać doświadczeniami, czy może stanowić jeden zespół jako analityczny Center of Excellence? Trzeba zda­wać sobie sprawę, że z zadaniami, jakie stawia współ­czesna analityka, lepiej poradzi sobie zespół niż poje­dynczy pracownik.Business Intelligence„Właściwa informacja dla właściwych osób”, czyli logistyka informacji, to koncepcja wykorzystania danych w firmie. Brzmi prosto, ale w praktyce jest dużym wyzwaniem. Liczne systemy w jednej firmie, różnie nazwane te same dane (np. jeśli klient w jednym systemie nazywa się XYZ sp zoo, a w innym XYZ sp. z o.o., to programy komputerowe przyjmą, że to dwie różne firmy). Ważnym pojęciem w BI jest „jedna wersja prawdy”, czyli bazowanie na jednym źródle danych. W praktyce sprowadza się to do zbudowania hurtowni danych i stworzenia raportów. Hurtownie zbierają informacje z różnych systemów w jedną bazę, oczyszczają je, poprawiają. Na podstawie tak przygotowanych danych tworzone są raporty projektowane pod określone zapotrzebowanie, np. dla działu sprzedaży istotna może być zależność między liczbą dni w miesiącu a liczbą zamówień od klientów. Raporty są udostępniane np. przez przeglądarkę lub w intranecie. Grupa Raben już od kilku lat skutecznie buduje swoją hurtownię danych w oparciu o technologię OracleOprogramowanieJest jednym z ważniejszych czynników. Możliwości arkuszy kalkulacyjnych nie są wystarczające dla zaawansowanych analiz. Obsłużą jedynie ograniczony wolumen danych. Do komunikacji z biznesem przydatne są programy do analityki wizualnej (Data Visualization). To nowe rozwiąza­nia zmieniające podejście do tworzenia analiz. Kładą nacisk na wizualną prezentację danych za pomocą różnego rodzaju wykresów i odpowiednio dobranych kolorów. Bazują na założeniu, że nasz umysł źle radzi sobie z interpretowaniem ciągów liczb, a lepiej kształtów, różnic wielkości oraz kolorów. Narzędzia te dają dużą elastyczność w zakresie łączenia źródeł danych, korzystają z przetwarzania danych „in-memory”. Umożliwiają tworzenie dashboardów i udostępniania ich na serwerze lub przez przeglądarkę. Stąd są zaliczane do narzędzi typu „modern BI”.Kultura organizacyjnaTo ona będzie nośnikiem wyników, propagatorem zasto­sowań i dalszych wdrożeń. Sposoby zarządzania, i podej­mowania decyzji są ważne dla umiejętności przyswoje­nia wyników analityki. Analiza danych wiąże się z krytyką działań – porównywaniem, sprawdzaniem i wyciąganiem wniosków. Nie jest to łatwe. Czy w przedsiębiorstwie jest miejsce na taką krytykę? Czy pracownicy są otwarci na inny punkt widzenia, stojący w sprzeczności z ich wła­sną intuicją i wieloletnim doświadczeniem? To zależy od kultury organizacyjnej i od stylów kierowania. Efektyw­nemu wykorzystaniu analityki sprzyjają styl demokratyczny i organizacje uczące się, gdzie analiza danych jest jednym ze źródeł wiedzy, zachęca do eksperymentów i symula­cji, co staje się cenną kopalnią pomysłów.Pokolenie obecnych menedżerów często z kolei pamięta ze studiów co najwyżej statystyki liczone na kartkach i arkusz kalkulacyjny. Zanim obecni absol­wenci, już jako pracownicy, awansują na stanowiska kierownicze i zaczną mieć realny wpływ na sposób podej­mowania decyzji może minąć od 5 do 10 lat.Chodzi o podkreślenie, że nie da się efektyw­nie wykorzystać analityki bez pewnego przygotowa­nia i pozytywnego nastawienia całej organizacji. Sam dział analiz – z superkomputerami, złożony z eksper­tów nie wystarczy. Nie jest to klocek, który wstawiamy do organizacji i od dzisiaj jesteśmy „data-driven”. Jest to pewien wybór sposobu działania przedsiębiorstwa.DrogaAnalityka może odgrywać ważną rolę w budo­waniu przewagi konkurencyjnej. Wskazuje on na kilka etapów, które trzeba pokonać, żeby osiągnąć największe korzyści.Należy mieć dane o poprawnej jakości i z nich zbu­dować standardowe raporty, a potem umożliwić ich tworzenie przez użytkowników – bardziej elastycznie i samodzielnie. W analityce predykcyjnej jest miejsce na wszelkiego rodzaju modelowanie statystyczne i Machine Learning. Kiedy zaczniemy stosować analitykę predyk­cyjną, dotrzemy do optymalizacji. Zaczniemy kształtować rzeczywistość, a nie tylko na nią reagować. Z jednej strony podjęcie takiej drogi zależy od zidentyfikowa­nych zastosowań. Z drugiej bez przyjrzenia się danym, zagłębienia się w nich, nie dowiemy się do końca, jaki tkwi w nich potencjał.Między sportem a biznesemRewolucja statystyczna ogarnęła także sport. Naj­pierw pojawiła się w baseballu. Ta zmiana została poka­zana w filmie „Moneyball” z Bradem Pittem, który wcie­lił się w autentyczną postać Billy’ego Beana, głównego menedżera drużyny baseballowej Oakland A’s. Chociaż w filmie nie pada żaden wzór ani równanie, to właśnie na podstawie statystyk i modelowania statystycznego były wyznaczane pozycje graczy, ich wpływ na wygraną, a także wartość zawodnika i całego zespołu. Intuicja i przesądy zostały zastąpione przez statystykę. Mene­dżerowie klubów otrzymali narzędzia do efektyw­nego zarządzania grą na boisku i dokonywania opty­malnych transferów.Taka rewolucja następuje też w piłce nożnej począw­szy od Premier League. Kluby piłkarskie, choć nie dysponują tak wielkimi budżetami jak wiele firm z biznesu, zakładają działy analityczne, zatrudniając w nich nawet po kilkadziesiąt osób. Zajmują się mierzeniem skutecz­ności, wyceną zawodników i prognozowaniem ich war­tości. Zbierają statystki na temat wykonywania karnych i bronienia przez poszczególnych piłkarzy i bramka­rzy. Ciekawym przykładem jest Milan Lab. Lekarze z klubu AC Milan zaczęli zbierać codziennie dane na temat zmęczenia zawodników, ruchu ich gałek ocznych, zmian pulsu, oddechu, historię nawet najdrobniejszych kontuzji i wiele innych informacji. W ten sposób optymalizowali zachowania piłkarzy, pomagali unikać przyszłych kontuzji i wydłużali tym samym dłu­gość kariery sportowej. Dysponując taką wiedzą, decy­dują także o zakupach nowych piłkarzy. Billy Bean, trener Oakland A’s, tak podsumował stosowanie staty­styki: „Jeśli ktoś, kto w 30% podejmuje trafne decy­zje, może poznać sposób na zwiększenie skuteczności do 35%, to stworzy sobie tę pięcioprocentową przewagę, która w sporcie może oznaczać różnicę pomiędzy zwy­cięstwem a porażką”. Czy w biznesie jest inaczej?